Banenplan Obama: onverantwoord?

Wat is belan­grijk­er, vri­je markt of over­hei­ds­be­moeie­nis om de economis­che groei te stim­uleren? Dit is de eeuwige vraag waar politi­ci en economen het maar niet over eens kun­nen wor­den en die ook van­daag de dag weer heel actueel is. Wij willen graag weten of u een duidelijke voorkeur heeft (over­heid of markt?) en met wie u het eens bent? Laat het ons weten bij com­ments nadat u eerst het voor­beeld van van­daag hebt gelezen: het banen­plan van Oba­ma.

Oba­ma in de voet­sporen van Keynes
De banen­ma­chine in de V.S. moet weer gaan draaien en daarom zal pres­i­dent Oba­ma van­daag zijn banen­plan pre­sen­teren. Het plan zal naar schat­ting zo’n $300 mil­jard gaan kosten en moet door het con­gres wor­den gelood­st. Helaas voor de pres­i­dent, zijn de Repub­likeinen hele­maal niet gedi­end van dit soort plan­nen. In hun ogen bemoeit de over­heid zich veel te veel met de economie en moet de over­heid juist bezuini­gen in ver­band met de huidi­ge cri­sis. Oba­ma wordt gezien als de ​‘big spender’ die de over­hei­ds­fi­nan­cien de doo­d­steek aan het geven is. 

Deze dis­cussie wordt in de economis­che geschiede­nis al heel lang gevo­erd. Het gaat dan vooral tussen de (neo)klassieke en Key­ne­si­aanse economen. De (neo)klassiekers zien de vri­je mark­ten als een zel­freg­ulerend sys­teem en beschouwen de over­heid slechts als een ver­stor­ing van deze zel­freg­u­ler­ing waar­door inef­fi­cien­cy en teko­rten ontstaan. Hun grote inspi­ra­tor is de filosoof op het gebied van de poli­tieke economie Adam Smith die al sprak over de ​‘invis­i­ble hand’.

Deze onzicht­bare hand werd echter door anderen zwaar bekri­tiseerd. Econoom JM Keynes vond in de jaren na de beurscrash van 1929 juist dat de over­heid wel degelijk een rol had. Hij stond een anti­cy­clisch begrot­ings­beleid voor. Dit houdt in dat de over­heid op het moment van een recessie moet investeren en wan­neer de economie bloeit het moet gaan oog­sten.
Na de cri­sis van 1929 werd deze benader­ing heel pop­u­lair. De werkgele­gen­hei­d­spro­jecten van Roo­sevelt’s New Deal zijn zo als Key­ne­si­aans te benoe­men. De gedacht­en­gang van Keynes bleef tot in de jaren ​’60 nog volop aan­wezig in de macro-economis­che poli­tiek, maar het ver­loor daar­na aan kracht door­dat meer neo-klassieke politi­ci aan de macht kwa­men. Door de kredi­et­cri­sis van 2008 werd de Key­ne­si­aanse gedachte weer rel­e­van­ter, waar­bij het nu op heel wat meer weer­stand stu­it dan dat na 1929 het geval was.

Terug naar nu… Oba­ma treedt dus in de voet­sporen van Keynes en de Repub­likeinen hangen een sterk neo-klassiek mod­el aan. Maar wie heeft er dan gelijk?

Cri­sis na 1929 vergelijk­baar met nu?
De repub­likeinen hebben gelijk, omdat… In de decen­nia na 1929 waren de belei­ds­mak­ers niet beperkt door een astronomis­che over­hei­dss­chuld, waar­door de regering nog veel arm­slag had om grote struc­turele banen­pro­jecten op te zetten. Nu is het maar de vraag of die arm­slag er is, met andere woor­den heeft Oba­ma die $300 mil­jard eigen­lijk wel en hoe gaat hij dit geld best­e­den? Van­daag zullen we het antwo­ord horen in de speech die Oba­ma gaat geven over dit plan. Een aan­tal maa­trege­len zijn al uit­gelekt: belast­ingvo­orde­len voor bedri­jven, infra­struc­turele pro­jecten als het opknap­pen van wegen en nieuwe bouw­pro­jecten. De Repub­likeinen bescher­men dus de over­hei­ds­fi­nan­cien tegen maa­trege­len die toch niet het gewen­ste effect gaan oplev­eren.

Oba­ma heeft gelijk, omdat… Na de ver­schil­lende crises van het finan­ciele sys­teem (banken, over­he­den en beurzen) gaan stem­men op dat de vri­je markt absolu­ur niet zel­freg­ulerend is en dat het dat ook nooit zal wor­den. De vri­je markt zou slechts een verzin­sel zijn van bedri­jven, ver­mo­gende mensen en investeerders om zoveel mogelijk geld te kun­nen ver­di­enen zon­der op de vingers te wor­den gekeken. Door dit com­plete falen van het sys­teem, moeten er insti­tu­ties ontstaan die de markt streng in de gat­en houden en moet de over­heid veel meer ingri­jpen in het reilen en zeilen van de economie. Oba­ma is dus heel ver­standig om de economie te stimuleren. 

Nu u
Dus de vraag aan u: markt of over­heid? Of heeft u miss­chien een heel andere visie? Schri­jf het ons hieron­der bij comments!

Redac­tie US Mar­kets