Meer dan 5.000 jaar geleden maakte tin zijn intrede in de toenmalige metallurgie. Koper bestond toen al vele duizenden jaren maar het was te zacht voor de meeste toepassingen. Door koper en tin samen te smelten ontstond het taaiere en hardere brons, een legering die haar stempel zou drukken op de wereldgeschiedenis van 3.000 tot 1.200 v.C.
De Romeinen noemden het metaal stannum, waarvan het chemische symbool Sn is afgeleid. Het Nederlandse en het Engelse woord ‘tin’ evenals het Franse ‘étain’ zijn ontstaan uit het Germaans.
Zuiver tin is een zilverachtig grijs metaal dat aan de lucht zijn glans niet verliest. Toch kunnen tinnen voorwerpen opeens mat en donkergrijs worden. Dit gebeurt wanneer tin lange tijd onder de 13 °C bewaard wordt. Als de temperatuur stijgt, komt de glans langzaam weer terug. Om dit vervelende fenomeen tegen te gaan, voegt men een kleine hoeveelheid van een ander metaal, liefst antimoon of bismut, toe.
Een bijzonder aantrekkelijke eigenschap van tin is, dat het metaal voor de mens niet giftig is. Dit maakt het geschikt voor de binnenbekleding van koperen pannen of voedingsblikjes. Tin kan gemakkelijk tot dunne bladen gewalst worden. Deze tinfolie of stanniol was de voorloper van de hedendaagse en goedkopere aluminiumfolie.
In de natuur komt tin nooit als metaal voor, maar altijd als mineraal, gebonden met andere elementen. Het voornaamste tinhoudend mineraal is cassiteriet (tindioxide).
Tinerts wordt ontgonnen via mijnbouw. Het metaal wordt bereid door een mengsel van het erts met cokes te verhitten.
In 2011 bedroeg de wereldproductie van tin 264,7 miljoen ton, met als top‑3 landen China, Indonesië en Peru. De productie van 2010 was 277 miljoen ton, wat betekent dat in 2011 ca 4,4% minder tin werd geproduceerd dan in het jaar ervoor.
Meer dan de helft van alle geproduceerd tin wordt gebruik als soldeer (als legering met lood). Andere toepassingen:
- Vertinnen van metalen voorwerpen (zoals koperen kookpannen)
- Als grondstof in de synthese van allerhande chemicaliën
- Voor het vervaardigen van brons
- Als additief in glas
De wereldreserve tinerts, te exploiteren volgens de gangbare methodes bedroeg eind 2011 4,8 miljard ton, met als top‑3 landen China, Indonesië en Brazilië.
Dit cijfer is verontrustend, want het betekent dat over ongeveer 15 jaar deze reserves uitgeput kunnen zijn. Daarom wordt op grote schaal gezocht naar nieuwe ertsaders en wint recyclage enorm aan belang. Tevens is een zoektocht naar tinvervangers aan de gang.
De voornaamste tinproducerende ondernemingen vindt u in onderstaande tabel :
De evolutie van de tinprijs de afgelopen 10 jaar weerspiegelt de afkalvende natuurlijke reserves. Sinds 2044 is de prijs bijna verdrievoudigd en lijkt zich thans (midden februari 2012) klaar te maken voor een volgende sprint naar een all time high.
Jan Van Besauw
Publicist voor USMarkets.nl