REACTIE DNB

Na het ops­turen van mijn laat­ste col­umn ​“SPAN­NING STI­JGT” aan DNB met de vraag: ​“Klaas Knot, wat doet gij?” werd me prompt de vol­gende dag per email ver­zocht con­tact op te nemen met KK’s spreek­buis Remko Vellenga.

Mijn vraag in de col­umn betrof de mogelijke opvol­ging door DNB van het besluit van de Buba’s goud deels naar Duit­s­land terug te halen.

Onder ver­wi­jz­ing naar Kamervra­gen over dit onder­w­erp stelde Vel­len­ga in het tele­foonge­sprek dat ik met hem mocht hebben dat er van de zijde van DNB even­wel geen enkele reden tot zorg of twi­jfel bestaat betr­e­f­fende wat wordt genoemd ​“het huidi­ge locatiebeleid”. Dit werd onder­streept met de opmerk­ing dat er in 2008 nog goud was verkocht, waarop DNB prompt vanu­it de V.S. werd gecred­i­teerd. Op mijn opmerk­ing dat zulks dom was werd geant­wo­ord dat dit een andere dis­cussie was en op de vraag hoeveel er des­ti­jds verkocht was, kwam geen antwoord.

Ondanks alle swaps, leas­es en andere ​“belen­ing­sprak­tijken” bli­jft het vertrouwen bij DNB dus ongeschon­den. ​“Da’s mooi” maar weinigzeggend. Je moet wel­haast veron­der­stellen dat alle Europese goud­verkopen sinds 1999 bijgevolg keurig in papi­er (mid­dels de dig­i­tale geld­pers) wer­den afgerek­end maar dat het onderliggende goud nog steeds in ​“de onder­aardse gewel­ven” van de geza­men­lijke opsla­glo­caties Fort Knox, West­point en de Fed­er­al Reserve of New York opges­la­gen ligt, alleen niet meer op naam van de betr­e­f­fende Europese banken.

Op deze wijze zouden alle Europese cen­trale banken hun mogelijke leas­es, swaps, etc. hebben kun­nen ver­reke­nen, maar het bli­jft guess­work. Al menig­maal heb ik er in mijn col­umn op gewezen dat de Amerika­nen met hun dol­lar als reserve­va­l­u­ta (‘as good as gold’) al sinds de loskop­pel­ing in augus­tus 1971 op kosten van de gehele wereld hebben kun­nen lev­en zon­der dat er hierop ooit serieuze sprake van kri­tiek is geweest. Hoe dat mogelijk is? Eén plau­si­bele verk­lar­ing zal zijn dat we mil­i­taire bescherming kre­gen tegen een mogelijk aan­val­s­plan van de Sov­jets maar die zijn er sinds 1991 niet meer.

Hoe dan ook, ten­z­ij de heer Vel­len­ga een knap rond­je pok­er heeft gespeeld heb ik op geen enkele manier enig vraagteken m.b.t. het huidi­ge beleid kun­nen bespeuren. Inhoudelijk kon zoals intussen bek­end niet op de inhoud van mijn col­umn wor­den inge­gaan. Wie zwijgt?

Echter, gelet op de antwo­or­den op de Kamervra­gen van CDA-lid van Hijum aan de min­is­ter van Finan­ciën Dijs­sel­bloem spreken daaruit een paar loepzui­v­ere conclusies:

Op van Hijum’s vra­gen waarom 89% van ons goud in het buiten­land opges­la­gen bli­jft en in hoev­erre de argu­menten van vei­ligheid en beschik­baarheid nog steeds valide en actueel zijn, antwo­ordde Dijs­sel­bloem: ​“omdat de goud­voor­raad vooral dient als ultieme reserve zal er naar verwacht­ing alleen aanspraak op gedaan wor­den in extreme cri­sis­si­t­u­aties, bijvoor­beeld wan­neer liq­uiditeit nodig is om aan de finan­ciële ver­plichtin­gen te vol­doen, bijvoor­beeld als onder­pand. Op een dergelijk moment is het oppor­tu­un om dicht bij grote finan­ciële cen­tra te zitten”

Voorts gaat hij verder: ​“De cen­trale banken, waar­bij het goud is onderge­bracht ken­nen een uit­stek­ende staat van dienst die jaar­lijks om een audit wordt gevraagd waarin de hoeveel­heid van het Ned­er­landse goud nauwkeurig wordt omschreven. Er bestaat geen twi­jfel over de hoeveel­heid of de kwaliteit van het opges­la­gen goud”.

Vraag: waarom moet er jaar­lijks om een audit wor­den gevraagd i.p.v. dat deze automa­tisch ver­sterkt zou moeten wor­den. Over de inhoud van de audit wordt niet gerept. Er is even­min navraag gedaan met betrekking tot de hoeveel­heid goud die is verkocht, ​“ver­leased” of ​“ver­swapt”.

Om deze reden zag Dijs­sel­bloem geen aan­lei­d­ing om DNB te vra­gen om repa­triëring ervan of de wijze van con­t­role op de buiten­landse goud­voor­raad te heroverwegen.

Op vra­gen wat de hoofdli­j­nen zijn van het door DNB gevo­erde risi­co­beleid ten aanzien van de goud­voor­raad, zow­el wat betre­ft de waarder­ing van de goud­voor­raad als wat betre­ft de locatie alsmede wat pre­cies de diver­si­fi­catievo­orde­len zijn (waarover in het jaarver­slag van DNB werd gespro­ken) en hoe de risico/​rendementsverhouding van goud zich ver­houdt tot de risico/​rendementsverhouding van andere beleg­gingscat­e­gorieën zoals de euro- en dol­lar porte­feuilles, antwo­ordde Dijs­sel­bloem kort”en bondig: ​“goud heeft een uit­zon­der­lijke posi­tie bin­nen de beleg­gin­gen van DNB. Die ontleent het aan zijn eigen­schap­pen als waardev­ast vertrouwen­sanker in cri­sis­si­t­u­aties. De ervar­ing van DNB leert dat in sit­u­aties waarin de finan­ciële acti­va fors in waarde dalen, het pub­liek en de mark­ten vertrouwen in goud bli­jven houden’.

Duidelijke taal zou ik zeggen, maar opmerke­lijk dat hij het opeens over ​“het pub­liek” heeft temeer daar hij verder gaat met: ​“sinds het eind van het stelsel van Bret­ton Woods (1971) heeft goud weliswaar geen expli­ci­ete func­tie meer als dekking van geld, desal­ni­et­temin draagt het nog steeds – op meer indi­recte wijze – bij aan het vertrouwen in het finan­cieel bestel”.

Opnieuw duidelijke taal maar Dijs­sel­bloem ging vol­strekt voor­bij aan de volledig uit het lood geschoten geld­ho­eveel­heid in relatie tot het geza­men­lijke BBP van de V.S., V.K., (Euro)pa en Japan zoals weergegeven in de col­umn maar die kon hij toen nog niet gelezen hebben maar wel hebben moeten weten. Aan de hand van zijn antwo­ord kan men con­clud­eren dat DNB zich achter de stelling­name van Dijs­sel­bloem schaart en het daar­bij wenst te laten.

In elk geval wordt er door Dijs­sel­bloem in tegen­stelling tot de Fed toegegeven dat de rol van het goud in het bij­zon­der in cri­sis­si­t­u­aties van niet te onder­schat­ten waarde is. Mocht u verdere sug­gesties hebben, laat me die dan weten.

Robert Bron­cel