Dat je een auto kunt laten rijden op een mengsel van ethanol en benzine of op zuivere ethanol is geen nieuw gegeven. Al sinds de 1970’er jaren verkoopt men in Brazilië zg. gasohol (ethanol/benzine 10⁄90) voor dit doel en nu groeit de interesse voor deze brandstof wereldwijd. En onlangs heeft president Bush er een schepje bovenop gedaan. Gaan de aandelen van de ethanolproducenten een gouden tijd tegemoet? Kansen met ethanolaandelen?
Al sinds eeuwen maken mensen ethanol, waaraan ze verschillende namen geven zoals alcohol, ethylalcohol, spiritus, brandspiritus en zo voort. Met zekerheid is bekend, dat in 5.000 v.Ch. vruchten gegist werden om er een bedwelmende drank mee te maken. Onze alchemisten wisten dat je uit bier of wijn een ‘geest’ (spiritus) kunt destilleren, een vloeistof die nog veel efficiënter werkt dan de oorspronkelijke dranken.
Hierboven vindt u de basiskarakteristieken van ethanol. Niet te verwarren met de giftige soortgenoot methanol (CH3OH) !
Om ethanol te maken heb je koolhydraten nodig en die komen voor in een breed gamma vruchten, zaden en planten in de vorm van suikers, zetmeel. Gemengd met water en in contact met natuurlijk aanwezige of gekweekte gistcellen start het fermentatieproces tot het vanzelf stilvalt wegens… te veel ethanol die de gistcellen doodt. Zelfs vezels (cellulose) kunne omgezet worden naar ethanol, maar hiervoor zijn speciale enzymen nodig. De volgende fase is destilleren, waarbij de ethanol gescheiden wordt van het water.
Voor de doe-het-zelvers: je mag op eigen houtje proberen vruchten zoals aardbeien of appelen te laten gisten om er wijn van te maken . Maar met druiven is het experiment verboden voor amateurs. Hetzelfde geldt voor zelf ethanol destilleren. Reden: verboden door de fiscus!
Om 100 kg (ofwel 127 liter) ethanol te produceren heb je bij voorbeeld 269 m² graan plus
72 m² suikerbieten nodig. De EU heeft normen voor de productie van ethanol, en voor België betekent het dat vanaf 2010 jaarlijks 120.000 ton (152 miljoen liter) ethanol zal moeten worden voortgebracht. Hiervoor zijn 32.250 ha graan en 8.600 ha suikerbieten nodig. Dit betekent dat vanaf 2010 ongeveer 10% van de Belgische landbouwgrond zal dienen voor ethanol.
Als u onderstaande tabel bekijkt, ziet u dat de 152 miljoen liter van België bescheiden zijn tegenover de wereldproductie, die in 2005 44,63 miljard liter bedroeg.
Koploper is Brazilië, dat in 2005 goed was voor bijna 36% van de ethanolproductie. Bij de eerste 5 vinden we ook nog de VS, China en India en Frankrijk, de Europese kampioen ethanolproduceren. Als grondstoffen worden een brede waaier landbouwproducten gebruikt, gaande van maïs over suikerriet naar tarwe, aardappelen en grassoorten.
Als we de ethanolproductie in de VS bekijken, merken we de explosieve groei, vooral tussen 1980 en 1985 (+ 249%), gevolgd door een toename met 167% tussen 1985 en 2005. Maar tussen 2000 en 2005 is de ethanolproductie gestegen met 140%. In 5 jaar dus dezelfde grootteorde als in de 15 jaar ervoor.
Het lijkt er sterk op, dat de race naar het vervangen van benzine door ethanol gestart is. Er zijn verschillende streefcijfers, maar hoe dan ook, we kunnen ze zeker van zijn dat er vele tientallen miljarden liter ethanol nodig zullen zijn om benzine te vervangen. Natuurlijk is er naast ethanol ook een ander landbouwproduct kandidaat: biodiesel, gemaakt uit bij voorbeeld koolzaadolie. Om het hoofd te kunnen bieden aan de ‘concurrentie’ van biodiesel, zullen de producenten van ethanol efficiëntere fabricagemethodes moeten aanwenden.
In zijn recente toespraak ‘State of the Union’ van 23 januari ll. verwees president Bush naar de uitdagingen van de globale klimaatverandering maar hij haalde ook aan, dat tegen 2017 133 miljard liter alternatieve brandstoffen zullen nodig zijn. Verder zei hij, dat er moet geïnvesteerd worden in nieuwe methodes om ethanol te produceren. Hij gaf zelfs tips door als grondstoffen houtsnippers, gras en landbouwoverschotten te vermelden.
Wie zijn nu die ethanolfabrikanten? In de VS zijn er verschillende, waarvan we hierboven een viertal charts tonen, zonder hiermee volledig te willen zijn. Archer-Daniels-Midland (ADM) uit Illinois is een relatief groot bedrijf met 26.800 medewerkers en een marktkapitalisatie van 20 miljard USD. Ethanol is op dit ogenblik eerder een nevenactiviteit, maar wint aan belang. Waarschijnlijk omwille van de dalende olieprijzen eind 2006 is de interesse voor het aandeel wat gedaald, wat ook geldt voor de overige 3 charts hierboven.
Het Californische Diversa (DVSA) heeft 287 personeelsleden en een kapitalisatie van 500 miljoen dollar. Ze is gespecialiseerd in de fabricage van enzymes, die gebruikt worden om bij voorbeeld stro of gras (denk aan Bush’ toespraak) om te zetten in alcohol. Na een terugval in de tweede helft van 2006 is het aandeel weer geklommen tot het peil van juli ll.
MGP Ingredients (MGPI) uit Kansas heeft 462 medewerkers en een kapitalisatie van 360 miljoen dollar. De firma produceert ethanol voor zowel de consumptie of als brandstof. Ook dit aandeel heeft nog wat goed te maken.
Pacific Ethanol (PEIX) uit Californië is een bescheiden bedrijf met 22 personeelsleden maar een kapitalisatie van 655 miljoen dollar. Het is een specialist in de ethanolproductie, die bezig is met oprichten van nieuwe productie-eenheden. Ook PEIX heeft een mooie ruimte naar boven.
Ook grote bedrijven interesseren zich aan ethanol als brandstof. Eén ervan is Monsanto (MON), waar een speciale afdeling zich bezighoudt met efficiënt produceren ervan.
In Europa zijn het o.a. de Deense firma’s Danisco en Novozymes die inspanningen leveren op het gebied van ethanol.
Het ziet ernaar uit, dat de ethanolfabrikanten de toekomst met vertrouwen tegemoet kunnen zien, op voorwaarde dat ze efficiënt en milieuvriendelijk produceren.
In de States stellen we vast, dat verschillende miljardairs een deel van hun centen spenderen aan ethanol, niet om hem op te drinken, maar om hem in grote hoeveelheden te zien toevoegen aan benzine, of zelfs benzine helemaal te vervangen op afzienbare termijn, zeg maar 25 jaar.
De heer Vinod Khosla, oprichter van Sun Microsystems, heeft naar eigen zeggen tientallen miljoenen dollars geïnvesteerd in privé-ondernemingen die ethanol produceren uit andere grondstoffen dan maïs.
Virgin-baas Richard Branson daarentegen ziet maïs wel zitten als bron voor ethanol, samen met andere landbouwproducten. Hij heeft plannen om 300 à 400 miljoen dollar te investeren in een eigen ethanolbedrijf.
Ook Bill Gates heeft zijn spotlight gericht op de ethanolmarkt. Hij heeft de intentie een injectie van 84 miljoen dollar te doen in hogervermelde firma Pacific Ethanol.
Is dit een reden om ‘ethanolaandelen’ op te nemen in uw portefeuille? Voor u de stap zet, moet u goed overwegen dat er risico’s zijn. Bewegingen in de oliemarkt hebben een hefboomeffect op de ethanolmarkt. Daarbij komt, dat de productiemethodes nogal dispers zijn en nog niet voldoende gestroomlijnd. Bovendien heeft ethanol op dit ogenblik amper 3% marktaandeel wat autobrandstof betreft. En we mogen ook niet vergeten, dat het overgrote deel van de wagens nog niet kunnen rijden op ethanol. Lichtend voorbeeld op dat vlak is Brazilië, waar ca 70% van de nieuwe auto’s geschikt zijn voor ethanol.
Voor wat Europa (en ook de VS tot op zekere hoogte) betreft mogen we niet vergeten dat we meestal te maken hebben met vele kleine, (nog) niet beursgenoteerde bedrijven. Daarom denken we dat u op dit ogenblik voor een opname van een ethanolaandeel in uw portefeuille aangewezen bent op NYSE of Nasdaq. En we kunnen het niet genoeg herhalen: met veel voorzichtigheid en opvolging van nabij.
Jan Van Besauw
Publicist voor US Markets
27 januari 2006.
Ondergetekende is een gepensioneerde marketing manager. Hij schrijft voor US Markets o.m. columns, nieuwsberichten en financiële berichten. Hij heeft op het moment van schrijven geen materieel belang of bezit in de besproken bedrijven of beleggingsinstrumenten.
Reacties kunt u sturen naar: jan@usmarkets.nl