Reeds in de oudheid werden zouten van aluminium (aluin) gebruikt als bloedstelpend middel. Het heeft geduurd tot 1807 voordat de Britse scheikundige Sir Humphry Davy (tevens de uitvinder van de naar hem genoemde mijnlamp) ontdekte dat uit aluin een metaal kon worden geïsoleerd.
Het nieuwe chemische element kreeg de naam aluminium, naar ‘alumen’, het Latijnse woord voor aluin.
Omdat het chemisch bereiden van het zuivere metaal moeilijk en weinig rendabel was, was tot ca 1890 aluminium zeer kostbaar. De ontwikkeling van de elektrochemische productiemethode in 1886 heeft een doorbraak betekend voor het populair worden ervan. Sinds het einde van de 19de eeuw heeft het lichte en toch sterke metaal de wereld stormenderhand veroverd.
Aluminium is het meest voorkomende metaal op aarde. Het wordt nooit gedegen aangetroffen, maar altijd zoutvorm (zoals het hoger aangehaalde aluin) of als oxide.
Op deze manier bestaat ruim 8,2% van de aardkorst uit aluminium.
Het voornaamste en meest bekende aluminiumerts is bauxiet, waarvan de naam verwijst naar het Franse dorp Les Baux-de-Provence, de eerste vindplaats van dit erts. Bauxiet is iets zwaarder dan zand en is meestal rood van kleur door de aanwezgheid van ijzeroxide. Het gehalte aan aluminiummetaal is ongeveer 50%.
Bauxiet wordt gewonnen aan de oppervlakte en het metaal wordt geïsoleerd door een reeks chemische bewerkingen, gevolgd door elektrolyse. Omdat het recycleren van aluminium 20 maal minder energie vraagt dan het winnen ervan uit bauxiet, berust een substantieel deel van de wereldproductie op herwinning uit schroot. Onder druk van vooral economische factoren stijgt de interesse om het recycleren nog op de drijven.
Koplopers op gebied van aluminiumproductie waren in 2011 net als in 2010 China, Rusland en Canada, samen goed voor bijna 57% van het wereldtotaal (44 miljoen ton). Vooral de suprematie van China dat op zijn eentje goed was voor 41% van het wereldtotaal is te noteren.
De toepassingen van aluminium zijn velerlei: voer- en vaartuigen, verpakking, drukplaten, meubilair, bouw (daken, gevels, ramen, deuren), elektrische apparaten, velgen, ladders, steigers om er maar enkele te noemen.
Eind 2010 bedroeg de wereldreserve bauxiet meer dan 29,74 miljard ton. De absolute top op dit gebied is het West-Afrikaanse Guinea met een kwart van de wereldvoorraad. De top‑3 (Guinea, Australië en Brazilië zijn samen goed voor bijna 58% van het totaal.
De vermelde wereldreserve heeft betrekking op bauxiet, volgens de huidige methodes te ontginnen is. Als men aan dit cijfer het bauxiet toevoegt, dat om technische redenen thans amper of niet beschikbaar is, dan loopt de wereldreserve op ca 38 miljard ton.
Als het huidige productietempo aangehouden wordt, volstaat de wereldreserve voor ca 60 jaar. Maar de vraag is nog altijd stijgend en verhoogt ca 10% per jaar. Daarom is het noodzakelijk het recycleren van aluminium te blijven opdrijven en ook om vervangers voor dit metaal in te zetten, zoals staal, plastic, composieten of hout.
In onderstaande tabel vindt u de belangrijkste aluminiumproducenten op wereldvlak:
Na op het einde van mei 2006 te hebben gepiekt rond 2,4 euro/kg is de prijs van aluminium heel geleidelijk gaan afkalven om dan de eerste helft van 2009 te blijven zweven rond een dieptepunt van 1 euro/kg. Daarna kwam een remonte tot ca 1,8 euro/kg om daarna een lager prijskanaal rond 1,5 euro/kg te gaan opzoeken.
Jan Van Besauw
Publicist voor USMarkets.nl