Cacao – update januari 2013

Cacao is afkom­stig van de tro­pis­che cacao­boom, die het best gedi­jt in een strook ruwweg 1000 kilo­me­ter boven en onder de eve­naar. In elk van de vrucht­en, die lijken op lang­w­er­pige meloe­nen, bevin­den zich meerdere cacaobo­nen. Deze zijn op zichzelf nauwelijks eet­baar van­wege de bit­ter­heid. De ver­w­erk­ing tot voed­sel vergt een lang­durig pro­ces, dat begint bij het ver­wi­jderen van de bonen uit de vrucht, gevol­gd door fer­menteren, dro­gen, zuiv­eren, roost­eren enzovoort.

Er bestaan diverse var­iëteit­en van cacaobomen met als voornaamste:

- foras­tero (80 tot 90% van de wereld­pro­duc­tie. Orig­i­neel enkel te vin­den in het Ama­zoneg­bied, maar nu ook in Afri­ka, Brazil­ië en Ecuador. Staat in voor de basiss­maak van choco­lade, cacaopoed­er en afgelei­de pro­ducten;
- criol­lo (1 tot 5% van de wereld­pro­duc­tie). Vroeger enkel te vin­den in Venezuela, nu ook in de Antillen, de Caraïben, Colom­bia, Mex­i­co en Venezuela. Vergeleken met foras­tero veel aro­ma­tis­ch­er, fijn­er, zachter en iets bit­ter­der. Wordt toegevoegd om choco­lade, pra­lines e.d. een spe­ci­aal karak­ter te geven;
- trini­tario (10 tot 20% van de wereld­pro­duc­tie is het resul­taat van de kruis­ing tussen foras­tero en criol­lo. Gecul­tiveerd in Azië, Kameroen en Lati­jns-Ameri­ka, vooral Trinidad. Lijkt op criol­lo maar met min­der intense aroma’s;
- nacional (enkele % van de wereld­pro­duc­tie). Gek­weekt in Ecuador. Meer ver­fi­jnde aroma’s dan forastero. 

In West-Afri­ka, de voor­naam­ste cacao­pro­du­cent met ca 70% van het totaal wereld­wi­jd, zijn zek­er 7,5 miljoen per­so­n­en tew­erkgesteld in deze sec­tor.
Kinder­ar­beid werpt een schaduw over de cacao­pro­duc­tie. Zo werken er in Ivoorkust, een land dat goed is voor ruim een derde van alle cacao ter wereld, tien­duizen­den kinderen onder de 15 jaar in de plan­tages. Ze zijn te beschouwen als recht­en­loze slaven. O.m. vanu­it het Europese par­lement is al ver­schil­lende keren opgeroepen tot reg­u­lar­isatie van deze toe­s­tand, die mee in lev­en gehouden wordt door de pri­js­druk op cacao.

Het hoofd­prod­uct van de cacao­teelt is miss­chien wel wat voor velen geldt als dé lekkernij der lekkerni­jen, nl. choco­lade en al wat hier­mee ver­want is, zoals choco, hagel­slag, vlokken en noem maar op. Boven­di­en is cacao, na vanille, de pop­u­lairste smaak­stof voor ijscrème.

Uit de gebrande cacaobo­nen wordt naast cacaopoed­er ook een vet­soort bereid, nl. cacaobot­er die samen met cacaopoed­er, suik­er en andere ingrediën­ten gebruikt wordt voor de fab­ricage van choco­lade.
Cacaobot­er vin­dt ook toepassin­gen in de cos­met­i­ca, als lip­pen­zalf bijvoor­beeld.
Het afval van deze indus­trie wordt ver­w­erkt tot veevoeder.

De voor­naam­ste cacao­pro­du­cen­ten bevin­den zich in Afri­ka waar zoals eerder gezegd ca 70% van de wereld­pro­duc­tie van­daan komt. Ruim 35% van alle cacao komt van Ivoorkust.

Zodra cacaobo­nen zijn geoogst, gefer­menteerd, gedroogd en getrans­porteerd komt de vol­gende stap in de pro­duc­tie aan de beurt, nl. het ver­malen tot poed­er. Dit poed­er vin­dt dan zijn weg naar alle mogelijke cacao­pro­ducten. De hoeveel­heid ver­malen cacaobo­nen geeft logis­cher­wi­jze aan hoeveel het ver­bruik is.

In 2012 werd iets min­der dan de jaarpro­duc­tie ver­malen, nl. 3,973 miljoen ton van de 3,99 miljoen ton gepro­duceerde bonen. Hier­bij was Europa de groot­ste afne­mer met 38% van het wereldtotaal.

Pri­js­in­fo kan gevon­den wor­den o.m. op de site van Inter­na­tion­al Cocoa Orga­ni­za­tion of de site van New York Board of Trade (NYBOT).
Futures van cacao zijn te vin­den om o.a. de site van Invest­ment Tools.

Jan Van Besauw