Katoen – update februari 2013

Katoen is de zachte pluizige bedekking van de zaden van de katoen­plant, die oor­spronke­lijk voork­wam in India en in de tro­pis­che en sub­tro­pis­che regio’s van Afri­ka en Noord- en Zuid-Amerika.

Al in 12.000 v.Chr. was katoen, waar­van de naam is afgeleid van het Ara­bis­che al qutun, bek­end in Egypte. Arche­ol­o­gis­che vond­sten in India, Pak­istan en Mex­i­co tonen aan dat ook daar duizen­den jaren gele­den al katoe­nen weef­sels bestonden.

Bij de katoen­pro­duc­tie wor­den de rijpe zaad­pluizen, katoen­bollen genaamd, geoogst en bew­erkt om het bescher­mende waslaag­je en de pro­teïne te ver­wi­jderen. Dit kan heel effi­ciënt gebeuren met een ver­lies van min­der dan 10%. Het eind­prod­uct is nage­noeg zui­v­ere cel­lu­lose, klaar om te wor­den gespon­nen tot draad.

De com­bi­natie van diverse eigen­schap­pen van de katoen­vezel ligt aan de basis van de pop­u­lar­iteit ervan: soe­pel, zacht, ​‘ade­mend’, vochtab­sorberend, enz. Katoen is ver­w­erk­baar tot uiteen­lopende pro­ducten zoals zeil­doek, bad­stof, aller­lei kledij (van onder­goed tot jeans), bed­den- en tafel­lak­ens en zo meer.

Boven­staande tabel geeft een overzicht van de wereld­pro­duc­tie in 2012. Met een derde van het totaal staat Chi­na op kop. Dan vol­gen India met 1/​4de en de VS met meer dan 1/​6de van de wereld­pro­duc­tie, die in 2012 goed was voor 25,463 miljoen ton, een sti­jging van 3,5% ver­sus 2011. 

Uit de tabel hier­boven blijkt, dat de glob­ale katoen­stocks eind 2012 62,6% bedroe­gen van de hoeveel­heid katoen, ver­w­erkt voor bin­nen­land én uitvo­er en dat boven­di­en deze stocks op het einde van 2012 bij­na 2,68 miljoen ton lager waren dan deze op het einde van 2011.

Katoen heeft dik­wi­jls op het voor­plan ges­taan op socio-economisch vlak: in de 18^de en 19^de eeuw werk­te een groot aan­tal van de Afrika­nen die naar Ameri­ka gede­por­teerd waren als slaven op de katoen­plan­tages en in diezelfde peri­ode ontstond tussen India en Groot-Brit­tan­nië poli­tieke span­ning omdat laat­stge­noemd land de katoen­wev­er­ij naar zich toetrok. Verder heeft de indus­triële rev­o­lu­tie in de 19^de eeuw veel te mak­en gehad met de mod­erniser­ing van de pro­duc­tie van katoe­nen weef­sels en heden ten dage is er poli­tiek getouwtrek rond het al dan niet toe­lat­en van genetisch gewi­jzigd katoen.

In de loop van het jaar 2011 piek­te de katoen­pri­js naar een all time high, maar sinds decem­ber 2012 nam de pri­js fors gas terug en is van­daag (4 feb­ru­ari 2013) teruggevallen naar het peil van de jaren 1975 of 1996.

Katoen­fu­tures wor­den o.m. ver­han­deld via New York Board of Trad­ing (NYBOT), waar­bij de site Com­mod­i­ty Sys­tems Inc. een aparte rubriek wijdt aan katoen­fu­tures.

Jan Van Besauw
Colum­nist voor USMar​kets​.nl