Ongeveer 7.000 jaar geleden kende men al lood. Het metaal was zonder veel moeite te bereiden uit ertsen die op vele plaatsen te vinden waren. Het metaal liet zich gemakkelijk bewerken en je kon bij voorbeeld op leisteen schrijven met loden stiftjes of er buizen van maken om zo water van de bron naar de stad te transporteren. Vooral het antieke Rome maakte op grote schaal gebruik van loden waterleidingen. Dat niet alleen loodverbindingen maar ook het metaal zelf giftig is ontdekte men eerst in de jaren ’80 van de 20ste eeuw.
De Romeinen noemden het metaal plumbum en daaraan dankt het element zijn symbool Pb. Het is misschien wel het element met de meest diverse namen, denk maar ons woord ‘lood’, duidelijk verwant met het Engelse ‘lead’ maar niet te vergelijken met het Franse ‘plomb’ of het Duiste ‘Blei’.
Lood combineert merkwaardige eigenschappen. Het is zacht, plooibaar en taai, het heeft een laag smeltpunt en het is zeer corrosiebestendig. Het is ook het ‘eindstation’ bij radioactief verval, in de zin dat elk radioactief element via een reeks tussenstappen zich uiteindelijk omzet tot lood. Daardoor is het heel goed geschikt als afscherming tegen radioactieve straling.
In de natuur komt lood hoogst zelden voor in zuivere vorm voor. Het voornaamste looderts is galena (loodsulfide) dat ca 85% lood bevat. Verder zijn er nog cerussiet (loodcarbonaat) en anglesiet (loodsulfaat). In de regel komen loodertsen voor naast die van koper, zilver en zink.
Looderts wordt ontgonnen via mijnbouw. Het metaal wordt bekomen door het erts te verhitten, eerst afgesloten van de lucht en vervolgens gemengd met cokes (vroeger houtskool).
In 2010 was de wereldproductie van lood 4,1 miljoen ton, met als top‑3 landen China, Australië en de USA. De productie van 2009 was 6,2% hoger dan die in 2009 (3,86 miljoen ton).
Hoewel men wegens de giftigheid voortdurend op zoek is naar loodvervangers, is het metaal voor vele toepassingen nog altijd onmisbaar. Enkele voorbeelden:
- Accu’s, de hoofdtoepassing van lood
- Loodstrips, ook loodslabben genoemd, om delen van een gebouw waterdicht te verbinden
- In de vorm van platen waterdichte bedekking van daken of muren
- Soldeer in de vorm van een legering met tin of andere metalen
- Als loodazide in ontstekingen voor munitie
- Als loodmenie in roestwerende verf
- Als additief in de glasindustrie bij het maken van lood- of kristalglas en speciale lenzen
- Afschermende wanden of kleren bij het werken met radioactieve materialen of gamma- en röntgenstralen
- Voor orgelpijpen
De wereldvoorraad looderts, te exploiteren volgens de gangbare methodes, is 80 miljoen ton, die vooral te vinden zijn Australië, China en Rusland. Aan het productietempo van 2010 volstaat dit voor ca 15 jaar.
De totale bekende en nog niet geëxploiteerde loodreserves worden geraamd op ca 1,5 miljard ton. Als deze reserves aangesproken worden, duurt het meer dan 300 jaar vooraleer alle lood opgebruikt is.
Maar lood wordt op grote schaal gerecycleerd. Het is duidelijk, dat er de komende decennia nog geen tekort aan lood zal optreden.
De voornaamste loodproducerende ondernemingen vindt u in onderstaande tabel :
De afgelopen 5 jaar piekte de loodprijs bij ca 2,8 euro/kg in oktober 2007 om dan weg te zakken naar ca 0,6 euro/kg in december 2008, een daling met meer dan 78%. Dan herstelde de prijs zich tot het prijskanaal 1,5 à 2 euro/kg en handhaaft zich inmiddels op dat niveau.
Op deze website kunt u o.a. recente prijsinfo over lood vinden.
Jan Van Besauw
Publicist voor USMarkets.nl